85Η ΜΕΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Η Τουρκία μπλόκαρε από την έναρξή της την διαδικασία εξέτασης της αίτησης της Φινλανδίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με την Άγκυρα να αναφέρεται σε συγκεκριμένα μέτρα που απαιτεί σχετικά με τους Κούρδους και τους Γκιουλενιστές στις δύο αυτές χώρες. Όμως με βέτο απειλεί και η Κροατία, επικαλούμενη την τύχη των Κροατών της Βοσνίας. Την ίδια ώρα οι Ρώσοι λένε ότι οι Ουκρανοί δεν εκδηλώνουν διάθεση συνέχισης των διαπραγματεύσεων, ενώ οι Ουκρανοί θέτουν τους στόχους των επιδιώξεών τους για το τέλος του πολέμου.
Λίγο πριν την υποδοχή των ηγετών της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έσπευσε να απλώσει προστατευτική ομπρέλα στις δύο χώρες υποσχόμενος συνδρομή σε περίπτωση απειλής μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες ένταξής τους στο ΝΑΤΟ. Όπως δήλωσε εμφατικά: Ενόσω διαρκεί η εξέταση των αιτήσεων για ένταξη στο ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ θα εργαστούν με την Φινλανδία και την Σουηδία να παραμείνουν μακριά από κάθε απειλή εναντίον της κοινής μας ασφάλειας και να αποτρέψουν και να αντιμετωπίσουν επίθεση ή απειλή επίθεσης. Τόνισε επίσης ότι: Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά την ένταξη στο ΝΑΤΟ των δύο χωρών, η οποία θα ωφελήσει όλη την στρατιωτική συμμαχία.
Την ενίσχυση της κοινής ασφάλειας τόνισε και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ο οποίος δέχθηκε τις αιτήσεις ένταξης στην Βορειοατλαντική Συμμαχία οι πρεσβευτές της Φινλανδίας και της Σουηδίας. «Καλωσορίζω θερμά τα αιτήματα της Φινλανδίας και της Σουηδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Είστε οι πιο στενοί εταίροι μας και η ιδιότητα του μέλους θα αυξήσει την κοινή ασφάλεια», επισήμανε τόνισε. Η σχετική διαδικασία εκτιμάται ότι θα διαρκέσει λίγες εβδομάδες. Ενώ απαντώντας στις αιτιάσεις της Τουρκίας είπε χαρακτηριστικά: «Το συμφέρον ασφάλειας όλων των συμμάχων πρέπει να ληφθεί υπόψη και είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για όλα τα ζητήματα και να καταλήξουμε σε ένα γρήγορο συμπέρασμα».
Όμως, αμέσως η Τουρκία μπλόκαρε την αρχική απόφαση του ΝΑΤΟ για ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία, θέτοντας σε αμφιβολία τις ελπίδες για γρήγορη ενσωμάτωσή τους. Οι πρεσβευτές του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν χθες με στόχο να ξεκινήσουν τις ενταξιακές συνομιλίες την ίδια ημέρα που η Φινλανδία και η Σουηδία υπέβαλαν τις αιτήσεις τους, αλλά η Άγκυρα σταμάτησε κάθε ψηφοφορία. Η συζήτηση έχει ενταθεί για τις ενστάσεις που προσκομίζει η Τουρκία, η ηγεσία της οποίας επικαλείται τις σχέσεις των δύο Σκανδιναβικών χωρών με τους Κούρδους και του Γκιουλενιστές τους οποίους χαρακτηρίζει τρομοκράτες. Για πολλούς οι πρόθεση των τούρκων είναι να παζαρέψουν και να αποκομίσουν κάποια ανταλλάγματα, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι η Άγκυρα δεν μπορεί να περιμένει πολλά με δεδομένη την οικονομική της κατάσταση.
Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του είπε: Ο πόλεμος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας έφερε ξανά στο προσκήνιο τις ισορροπίες ασφαλείας. Το ΝΑΤΟ επιδιώκει την ενίσχυση των ανατολικών συνόρων του. Αναμένουμε από τους συμμάχους μας να κατανοήσουν, να σεβαστούν και να υποστηρίξουν την ευαισθησία μας. Έχουμε ευαισθησία να προστατεύσουμε τα σύνορά μας από την τρομοκρατία. Κανένας από τους συμμάχους μας δεν έδειξε σεβασμό σε αυτήν την ευαισθησία όπως περιμέναμε. Όσο οι πρόσφυγες δεν στράφηκαν προς τις δυτικές χώρες, δεν είδαμε συμμάχους που να συμμερίζονται τα προβλήματά μας. Αυτοί είναι οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ, χωρίς συγγνώμη». «Είναι προφανές ότι οι σύμμαχοί μας δεν συμμερίζονται αυτή την ευαισθησία, παρόλο που δείχνουν απεριόριστη ανοχή σε κάποιες χώρες που δείχνουν κάθε λογής λάθος πράγματα στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Δεν σημαίνει ότι θα λέμε αδιαμφισβήτητα ναι σε κάθε πρόταση που μας παρουσιάζεται. Το να υποστηρίζεις την τρομοκρατική οργάνωση PKK/YPG και να ζητάς από εμάς υποστήριξη για την ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι, τουλάχιστον, ασυνεπές. Ζητήσαμε 30 τρομοκράτες από τη Σουηδία, είπαν ότι δεν θα τους δώσουμε. Δεν θα δώσετε τους τρομοκράτες, αλλά θα μας ζητήσετε να μπούμε στο ΝΑΤΟ. Δεν μπορούμε να πούμε «ναι». Αυτό το λάθος έγινε κάποτε με την Ελλάδα. Ελλάδα και Γαλλία είχαν αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, δυστυχώς είπαμε «ναι» να μπουν αργότερα. Δεν θα κάνουμε το ίδιο λάθος. Ήθελαν να έρθουν τη Δευτέρα. Μην κάνετε τον κόπο, δεν υπάρχει ανάγκη. Δεν επιβουλευόμαστε το έδαφος κανενός. Ο μόνος μας στόχος είναι να αποκόψουμε ενέργειες που στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση της χώρας μας».
Από κοντά και ο σύμβουλος του τούρκου προέδρου, Ιμπραχίμ Καλίν ο οποίος κοινοποιούσε ότι οι υποψηφιότητες της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα προχωρήσουν μόνο αν ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα απαντούν στις ανησυχίες που εκφράζει η Τουρκία για την εθνική ασφάλειά της. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τους ομολόγους του των δύο χωρών, της Γερμανίας, των ΗΠΑ και της Βρετανίας: «Υπογραμμίστηκε ότι αν δεν εκπληρωθούν οι προσδοκίες της Τουρκίας, η πρόοδος της διαδικασίας δεν θα είναι δυνατή», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που εκδόθηκε από το γραφείο του Ερντογάν.
Ο ΗΠΑ είναι “πεπεισμένες ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα έχουν μια αποτελεσματική διαδικασία ένταξης και ότι υπάρχει δυνατότητα να απαντηθούν οι ανησυχίες της Τουρκίας“, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος. Υπενθυμίζοντας ότι η Ουάσινγκτον διεξάγει συνομιλίες με την Άγκυρα, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, δήλωσε: “Είμαστε πολύ αισιόδοξοι για το τι θα προκύψει από αυτό”.
Στην Γερμανία ήδη έχουν εκδηλωθεί αντιδράσεις για την τουρκική στάση, με τον γγ των Φιλελευθέρων Μπιγιάν Ντιρ Σαράι, να δηλώνει στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa ότι: «Η Τουρκία είναι και θα παραμείνει η αχίλλειος πτέρνα του ΝΑΤΟ. Και στο παρελθόν, μέσα από μονομερείς ενέργειες και μοιραίες αποφάσεις, διακινδύνευσε τη φήμη και την ικανότητα του συνόλου της Συμμαχίας εξυπηρετώντας τη Ρωσία». «Χρειάζεται λοιπόν μια έξυπνη στρατηγική για το πώς θα αντιμετωπίσει τον τούρκο δικτάτορα μέσα στους κόλπους της». Σύμφωνα πάντως με εκτιμήσεις πολλών γερμανικών μέσων, τα οποία επικαλούνται διπλωματικούς κύκλους, το μεγάλο «παζάρι» αναμένεται τις επόμενες ημέρες σε Ουάσιγκτον και Νέα Υόρκη με βασικό τουρκικό αίτημα αμερικανικά F-16, από την αγορά των οποίων η Τουρκία είχε αποκλειστεί εξαιτίας της αμφιλεγόμενης επένδυσης σε ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα S-400.
Όμως, πέρα από την Τουρκία, φαίνεται πως και η Κροατία εγείρει αξιώσεις και διατυπώνει προθέσεις να μπλοκάρει την ένταξη των δύο χωρών. Όπως δήλωσε ο κροάτης πρόεδρος Ζόραν Μιλάνοβιτς, θα δώσει εντολή στη μόνιμη αντιπροσωπεία της χώρας στο ΝΑΤΟ να ψηφίσει κατά της διαδικασίας. Η μελλοντική ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα εξαρτηθεί από το αν αλλάξει ο εκλογικός νόμος στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, είπε, προσθέτοντας ότι οι Κροάτες στην Βοσνία καταστρέφονται ως πολιτική οντότητα.
Στον ενεργειακό πόλεμο, τις κυρώσεις και τις αντιδράσεις… Η Ρωσία ενδέχεται να διακόψει τον ανεφοδιασμό της Φινλανδίας με φυσικό αέριο από αυτήν την εβδομάδα, ανακοίνωσε η κρατική φινλανδική εταιρεία Gasum , στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης Δύσης – Ρωσίας με αφορμή τη ρωσική απαίτηση να πληρώνουν το αέριο σε ρούβλια. Στην ανακοίνωσή της η Gasum ανέφερε ότι δεν έχει καμία ενημέρωση για το θέμα αυτό από τη ρωσική Gazprom Export αλλά προετοιμάζεται για το σενάριο με βάση το οποίο η Μόσχα θα διακόψει την παροχή αργά το βράδυ της Παρασκευής ή το Σάββατο.
Στην Ουκρανία… Στην πρώτη δίκη για εγκλήματα πολέμου ένας 21χρονος ρώσος στρατιώτης φέρεται να ομολόγησε την ενοχή του για τη δολοφονία ενός άοπλου αμάχου. Ο Βαντίμ Σισιμαρίν παραδέχτηκε ότι πυροβόλησε έναν 62χρονο άνδρα λίγες μέρες μετά την έναρξη της εισβολής. Ο κρατούμενος, που αντιμετωπίζει την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, μεταφέρθηκε στη μικροσκοπική αίθουσα του δικαστηρίου του Κιέβου με χειροπέδες, πλαισιωμένος από βαριά οπλισμένους φρουρούς.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι 694 Ουκρανοί μαχητές που είχαν οχυρωθεί στη χαλυβουργία Αζοφστάλ της Μαριούπολης παραδόθηκαν τις τελευταίες 24 ώρες, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA. Από τη Δευτέρα, έχουν παραδοθεί συνολικά 959 μαχητές από το Αζοφστάλ, 80 εκ των οποίων ήταν τραυματισμένοι, ανακοίνωσε το υπουργείο.
Η Μόσχα κατηγόρησε τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένκσι για «ψέματα και προπαγάνδα» αναφορικά με την επιχείρηση απομάκρυνσης των ουκρανών του Αζοφστάλ. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα είπε ότι είναι ψευδής η δήλωση του Ζελένσκι που χαρακτηρίζει ως «διάσωση» που ξεκίνησε η ουκρανική πλευρά την παράδοση των μαχητών της Μαριούπολης στις ρωσικές δυνάμεις. Μιλώντας στο Sputnik Radio, η Ζαχάροβα είπε ότι η δήλωση του Ζελένσκι είναι «ένα αριστούργημα που προέρχεται από την πένα εκείνων που δημιουργούν στο στούντιο Kvartal 95» – μια αναφορά σε μια εταιρεία τηλεοπτικής παραγωγής που δημιούργησε ο Ζελένσκι πριν γίνει πρόεδρος της χώρας. «Έχω μείνει με την εντύπωση ότι γράφουν μια νέα σειρά ή ένα κείμενο για την επόμενη εταιρική τους εκδήλωση». Υποστήριξε επίσης ότι η Ουκρανία «μαθαίνει να λέει ψέματα» από «Αμερικανούς και ειδικούς του ΝΑΤΟ».
Ο επικεφαλής της αποσχισθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Ντένις Πουσίλιν, δήλωσε ότι υψηλόβαθμοι ουκρανοί διοικητές δεν έχουν ακόμα παραδοθεί από τον λαβύρινθο καταφυγίων και στοών κάτω από τη χαλυβουργία Αζοφστάλ στη Μαριούπολη. Επίσης, δεν ήταν σαφές τι θα συμβεί με τους μαχητές, για τους οποίους οι Ουκρανοί έλεγαν ότι θα ανταλλαγούν ως αιχμάλωτοι, αλλά οι ρώσοι το διέψευδαν, ενώ ρώσοι βουλευτές τους χαρακτηρίζουν «εγκληματίες ναζί» που θα πρέπει να δικαστούν. Ο Πουσίλιν δήλωσε ότι η τύχη των ουκρανών που παραδόθηκαν θα αποφασιστεί από τα δικαστήρια. «Σε ό,τι αφορά τους εγκληματίες πολέμου καθώς και αυτούς που είναι εθνικιστές, η τύχη τους, εάν παραδώσουν τα όπλα τους, θα πρέπει να αποφασιστεί από τα δικαστήρια». Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ανάρτησε βίντεο στα οποία, σύμφωνα με τη Μόσχα, εικονίζονται ουκρανοί μαχητές που παραδόθηκαν στο πολιορκημένο χαλυβουργείο Αζοφστάλ και έχουν μεταφερθεί σε νοσοκομεία.
Το Κίεβο δείχνει απόλυτη απροθυμία στη συνέχιση των ειρηνευτικών συνομιλιών για τον τερματισμό του πολέμου, σύμφωνα με το Κρεμλίνο. Ο εκπρόσωπός του Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι: Δεν υπάρχει καμία κίνηση στις ειρηνευτικές συνομιλίες, οι διαπραγματεύσεις δεν προχωρούν και σημειώνουμε την πλήρη απροθυμία των ουκρανών διαπραγματευτών να συνεχίσουν αυτή τη διαδικασία». Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρι Κουλέμπα διατύπωνε τις επιδιώξεις του Κιέβου: απελευθέρωση των κατεχόμενων από τους ρώσους περιοχές, περιλαμβανομένων του Ντονμπάς και της Κριμαίας, πληρωμή από την Ρωσία της αποκατάστασης των καταστροφών, εκδίκαση εγκλημάτων πολέμου και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ουκρανίας.
Τα θεμέλια ενός σχεδίου για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο, το σχέδιο ανασυγκρότησης «RebuildUkraine», με ευρωπαϊκή και παγκόσμια χρηματοδότηση, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πρότεινε δε τη χορήγηση στην Ουκρανία πρόσθετης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής με τη μορφή δανείων ύψους 9 δις. ευρώ μέσα στο 2022.
