25/11 Η βία κατά των γυναικών έχει όνομα: Καπιταλισμός και πατριαρχία. Θα είμαστε στους δρόμους μέχρι την ανατροπή τους

Της Βούλας Τάκη

Πριν δύο μήνες, στη Θεσσαλονίκη μία γυναίκα πήγε τα παιδιά της στο σχολείο κι όταν επέστρεψε σπίτι της την περίμενε ο αστυνομικός άντρας της και την σκότωσε με το υπηρεσιακό του περίστροφο.. Ήταν η 83η γυναικοκτονία από το 2020 μέχρι σήμερα.

Είναι χαρακτηριστικό όπως έχει καταγραφεί από την έρευνα του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) το 2021 η Ελλάδα είχε καταγράψει αύξηση 187,5% στις γυναικοκτονίες, που ήταν η υψηλότερη αύξηση στην Ευρώπη.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημος φορέας υπεύθυνος για τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των γυναικοκτονιών. Η δυσκολία της κατανόησης των διαστάσεων αυτού του φαινομένου εντείνεται από την έλλειψη δημοσιευμένων δεδομένων και ερευνών αλλά και από τις πολιτικές των ΜΜΕ που επιλέγουν να προβάλουν μόνο τις «θεαματικές» δολοφονίες γυναικών, αποσιωπώντας άλλες με αποτέλεσμα η αποτύπωση των γυναικοκτονιών από εγχώρια μέσα να είναι συγκεχυμένη.

Μια πρώτη ποσοτική ανάλυση επιχειρεί το ελληνικό τμήμα του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου για τη γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide) σύμφωνα με το οποίο το 2020 είχαμε 19 γυναικοκτονίες, το 2021 είχαμε 31, το 2022 25 και μέχρι τον Αύγουστο του 2023 είχαμε 8 γυναικοκτονίες. Τα στοιχεία για το 2022 και 2023 αφορούν τις γυναικοκτονίες που αναφέρθηκαν από τα ΜΜΕ. Επίσης, όπως αναφέρει το ελληνικό τμήμα του παρατηρητηρίου, «ένα από τα διεθνή συμπεράσματα για τις γυναικοκτονίες είναι ότι οι γυναίκες δολοφονούνται περισσότερο μέσα στο σπίτι τους από κάποιο οικείο πρόσωπο (νυν/τέως σύζυγο-σύντροφο και δευτερευόντως από μέλος της οικογένειάς τους)».

Δυστυχώς, στην Ελλάδα, οι γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας και απόπειρας γυναικοκτονίας παραμένουν απροστάτευτες. Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που επικυρώθηκε από την Ελλάδα το 2018 και αποσκοπεί μεταξύ άλλων στην προστασία των γυναικών από κακοποιητικές συμπεριφορές, ένα από τα μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν, είναι η δημιουργία ξενώνων όπου οι γυναίκες άμεσα μπορούν να απευθυνθούν έτσι ώστε να απομακρυνθούν από το κακοποιητικό περιβάλλον και να βρεθούν σε ένα ασφαλές πλαίσιο που θα τους προσφέρει υλική και ψυχολογική στήριξη. Σύμφωνα με τη Σύμβαση, η Ελλάδα με βάση τον πληθυσμό της, θα έπρεπε να διαθέτει 1072 κλίνες. Ωστόσο, ο αριθμός των κρεβατιών ανέρχεται σε μόλις 400 στους 19 ξενώνες φιλοξενίας, κάτι που σημαίνει ότι η Ελλάδα υπολείπεται κατά 58% του στόχου που θέτει η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Αν μάλιστα, αναλογιστούμε ότι στα 400 κρεβάτια περιλαμβάνονται και τα κρεβάτια που προορίζονται για τα παιδιά που είναι μαζί με τις μητέρες τους, καταλαβαίνουμε ότι οι διαθέσιμες θέσεις για τις γυναίκες, στην πραγματικότητα, είναι πολύ λιγότερες. Επιπλέον λειτουργούν 44 συμβουλευτικά κέντρα, και η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 για τις γυναίκες και τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο. Πρέπει να σημειώσω ότι πολλές από τις δομές που υπήρχαν, κλείσανε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης με τις περικοπές που υπήρχαν λόγω μνημονίων και δεν ξαναλειτούργησαν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί στα 44 Συμβουλευτικά Κέντρα που υπάρχουν, το πρώτο εξάμηνο του 2023 απευθύνθηκαν 2010 γυναίκες από τις οποίες το 83% ήταν άνεργες. Απ’ αυτές στο 50% δράστης ήταν ο σύζυγος και στο 18% ο σύντροφος. Στους 19 ξενώνες – για το ίδιο χρονικό διάστημα – φιλοξενήθηκαν 462 άτομα (συγκεκριμένα 234 γυναίκες και 228 παιδιά). Επίσης, φιλοξενήθηκαν θύματα βιασμού 4% και trafficking 3%. Η γραμμή SOS, στους πρώτους έξι μήνες του 2023 δέχτηκε 4.325 κλήσεις από τις οποίες το 70% αφορούσε περιστατικά βίας.

Στα χρόνια της πανδημίας, βάσει των στοιχείων της Eurostat, η Ελλάδα σημείωσε σημαντική αύξηση στον δείκτη της σεξουαλικής βίας. Συγκεκριμένα, η σεξουαλική βία στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 115,6% το 2020 και κατά 104,3% το 2021, καταγράφοντας το 2020 τις μεγαλύτερες αυξήσεις στους αναφερόμενους βιασμούς γυναικών, με 41,2%.

Όσον αφορά τους βιασμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία των ιατροδικαστικών και αστυνομικών αρχών, ετησίως διαπράττονται περίπου 4.000 περιστατικά βιασμών αλλά καταγγέλλεται μόνο ένα 7-10% και αυτό είναι και το ποσοστό που εκδικάζεται με ένα πολύ μικρότερο ποσοστό να δικαιώνει το θύμα. Με δεδομένο το χαμηλό ποσοστό καταγγελιών που φτάνουν στην αστυνομία και σύμφωνα με τις ενδείξεις των αρχών εκτιμούν ότι σε μια δεκαετία 2010-2020 ο αριθμός βιασμών ή απόπειρας βιασμού ανέρχεται σε τουλάχιστον 45.000.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, από τα διαθέσιμα στοιχεία που συλλέχθηκαν στην Ελλάδα για το 2020 εκτιμάται ότι συγκριτικά με τον αριθμό δραστών ενδοοικογενειακής βίας κατά γυναικών (4.436) το ποσοστό διώξεων φτάνει στο 70,6% (3.132). Οι καταδίκες αγγίζουν το 20,9% των διώξεων, ενώ το ποσοστό των φυλακίσεων υπολογίζεται στο 13,7% των καταδικαστικών αποφάσεων. Ωστόσο, συγκρίνοντας τον αριθμό των δραστών με εκείνο των ανδρών που φυλακίστηκαν εκτιμάται ότι για κάθε 100 δράστες που καταγράφηκαν το 2020 μόλις 2 κατέληξαν στη φυλακή. Η χαμηλή εμπιστοσύνη για το έργο της αστυνομίας αλλά και του νομοθετικού πλαισίου όπως φαίνεται από την ατιμωρισία αυτών των εγκληματικών πράξεων είναι κάποιοι από τους βασικούς λόγους – εκτός των άλλων (φόβος, κοινωνικά στερεότυπα, έλλειψη υποστηρικτικού δικτύου κ.λ.π.) – που εξηγούν τις αιτίες που πολλές γυναίκες – θύματα δεν καταγγέλλουν αυτά τα εγκλήματα.

Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι την τελευταία δεκαετία σε πολλά κράτη στον κόσμο – και στη χώρα μας – έχει αναπτυχθεί ένα μαζικό, μαχητικό φεμινιστικό κίνημα που εξελίσσεται δυναμικά και αποτελεί ένα δίχτυ προστασίας και ταυτόχρονα απαντά με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους απέναντι στις πολιτικές εκείνες που διαιωνίζουν τις έμφυλες διακρίσεις στην εργασιακή και κοινωνική ζωή. Είναι πλέον παραδεκτό ότι τα πρώτα θύματα της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της (κατάργηση του κοινωνικού κράτους, ιδιωτικοποιήσεις σε υγεία-παιδεία κ.λ.π.) ήταν οι γυναίκες και ιδιαίτερα οι μετανάστριες. Οι γυναίκες συνεχίζουν να έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας ή έχουν οδηγηθεί να δουλεύουν σε καθεστώς «μαύρης εργασίας», με αποτέλεσμα να είναι οι περισσότερο ανασφάλιστες χωρίς να μπορούν να έχουν έναν σταθερό μισθό ή σύνταξη για να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή. Είναι σημαντικό, λοιπόν, αυτό το κίνημα που διαρκώς μεγαλώνει κι ανοίγει την ατζέντα του και στα υπόλοιπα κινήματα να έχει νίκες!!!! Ακόμη και μικρές νίκες που θα δημιουργούν ρωγμές στο καπιταλιστικό σύστημα και θα βελτιώνουν τις συνθήκες της καθημερινής μας ζωής.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΊΑ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΜΕΧΡΙ ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΝΑ ΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ!!!!

ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!!!

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ!!!! ΚΑΙ ΘΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ!!!!