Οι υγειονομικοί στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Besançon στην ανατολική Γαλλία ανοίγουν βηματισμό και απέναντι σε όλες τις δυσκολίες που έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια με την απαξίωση και εμπορευματοποίηση της δημόσιας υγείας, δηλώνουν αποφασισμένοι μέσα από συλλογικές διαδικασίες και με συμμετοχική δημοκρατία να πάρουν στα χέρια τους τη λειτουργία του νοσοκομείου.
“Στη Γαλλία οι πολιτικές υγείας των τελευταίων 25 ετών μειώνουν συνεχώς τους πόρους, την αλληλεγγύη και τη δύναμη λήψης αποφάσεων των υγειονομικών στα δημόσια νοσοκομεία υπέρ μιας τεχνοκρατικής διοίκησης και του ARS (Περιφερειακού Οργανισμού Υγείας). Παράλληλα μεταθέτουν την ευθύνη για τις δυσλειτουργίες στους ίδιους τους υγειονομικούς”, αναφέρει σε μία τελευταία του ανάρτηση ο νευροχειρουργός Laurent Thines, εκ των συμμετεχόντων του όλου εγχειρήματος στη Μπεζανσό και συντάκτης του επίσης ενδιαφέροντος άρθρου – έκκληση προς τους γάλλους πολίτες να σταματήσουν αυτοί τη δολοφονία της Δημόσιας Υγείας στη Γαλλία.
Εδώ, περιγράφει σε αδρές γραμμές τις πολιτικές που οδήγησαν στην απαξίωση της δημόσιας υγείας στη χώρα και τονίζει πως ” Το 2023, θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να το αλλάζουμε αυτό”
“Για περισσότερα από 25 χρόνια, οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στη Γαλλία περιόριζαν συνεχώς την υγειονομική περίθαλψη σε έναν καθαρά λογιστικό ισολογισμό (κερδοφορία σε όλα τα επίπεδα), μείωναν τη διεπαγγελματική αλληλεγγύη (διαίρει και βασίλευε) και περιόριζαν την εξουσία λήψης αποφάσεων των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης εντός του νοσοκομείου (αυταρχική διοίκηση).
Τα πράγματα άρχισαν να χειροτερεύουν το 1995 με την εκλογή του J. Chirac (κυβέρνηση Juppé – υπουργός Υγείας H. Gaymard) με τη δημιουργία της “Contribution au Remboursement de la Dette Sociale/ Συμβολή ARS στην εξόφληση του Κοινωνικού Χρέους” (CRDS), τη δημιουργία των “Agences Régionales de l’Hospitalisation” (ARH), τον πρόδρομο των ARS (Agences Régionales de Santé (Περιφεριακών Οργανισμών Υγείας), και το Agence Nationale d’Accréditation et d’Évaluation en Santé (ANAES), τον φορέα που είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο της “αποτελεσματικότητας” του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Ιδιαίτερα εκείνη την εποχή, ο στόχος για τις δαπάνες της Εθνικής Ασφάλισης Υγείας (ο περίφημος ONDAM), που ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο και ενδύθηκε ισχύ νόμου, καθορίζοντας το μέγιστο ετήσιο ποσοστό που επιτρέπεται για τις δαπάνες υγείας. Με τα τοξικά δάνεια, τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις και τον πληθωρισμό, αυτό θα γίνει γρήγορα μια τρομερή θηλιά στο λαιμό των δημόσιων νοσοκομείων.
Επίσης, δημιουργήθηκαν οι Ομάδες Συνεργασίας Υγειονομικών (σήμερα: Groupement Hospitaliers de Territoire) για τη συγκέντρωση πόρων σε περιφερειακό επίπεδο. Ο στόχος που δήλωσαν σαφώς οι δημόσιες αρχές τότε δεν διέφερε από εκείνον της σημερινής κυβέρνησης, η μείωση κατά 100.000 κλίνες των γαλλικών νοσοκομείων, δηλαδή σχεδόν κατά το ένα τρίτο της δυναμικότητάς τους. Στην πραγματικότητα, μεταξύ 1993 και 2018, 103.000 κλίνες θα χαθούν (φυσικά, με τη σχετική απώλεια προσωπικού). Πολλές μικρές δημόσιες και ιδιωτικές εγκαταστάσεις θα κλείσουν ή θα συγχωνευθούν. Αυτή η σημαντική μείωση σε νοσοκομειακό δυναμικό θα συνοδευτεί από τη συγκέντρωση των νοσοκομειακών εγκαταστάσεων σε μεγάλα ιδρύματα, εις βάρος της πρόσβασης στην τοπική περίθαλψη, τις μεγάλες δυσκολίες της οποίας γνωρίζουμε σήμερα.
Η δεύτερη θητεία του Ζ. Σιράκ (κυβέρνηση Raffarin – υπουργός Υγείας P Douste-Blazy), με μια πολύ δεξιά πλειοψηφία, επιτάχυνε τις μεταρρυθμίσεις των νοσοκομείων μέσω διαταγμάτων. Το 2005, επέβαλαν τη σαλαμοποίηση του νοσοκομείου σε ιατρικές και ιατροτεχνικές μονάδες, τις οποίες η διοίκηση μπορούσε να διαχειριστεί ευκολότερα επειδή ήταν ανταγωνιστικές μεταξύ τους και διαιρεμένες. Οι υπηρεσίες και οι εργαζόμενοι στον νοσοκομειακό τομέα θα βρεθούν σε αυτεξούσιες διοικητικές δομές, αλλά με ολοένα και πιο περιορισμένο προϋπολογισμό, και αποσυνδεδεμένοι από τις αποφάσεις που λαμβάνει το Εκτελεστικό Συμβούλιο με τους επικεφαλής των τμημάτων, συχνά καλοπροαίρετους επειδή διορίζονται κατευθείαν από τη Διοίκηση (εκτός κι αν συμβαίνει το αντίθετο). Σε αντάλλαγμα για τη νέα αυτή οργάνωση, οι αποφάσεις λαμβάνονται εξίσου από το διοικητικό προσωπικό και τους γιατρούς της Ιατρικής Επιτροπής του Ιδρύματος (CME), οι οποίοι πιστεύουν ότι ενισχύεται επιτέλους η εξουσία τους στη λήψη αποφάσεων. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πραγματοποιήθηκε επίσης η πρώτη σημαντική αλλαγή στο νοσοκομειακό σύστημα, με την εισαγωγή του T2A (τιμολόγηση βάσει δραστηριοτήτων), το οποίο ευνοούσε τα έσοδα έναντι των δαπανών και τα αποτελέσματα έναντι των πόρων, αντί να παρέχει ένα δημοσιονομικό πλαίσιο προσαρμοσμένο στις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού της περιοχής. Όπως και στα εργοστάσια αυτοκινήτων, δημιουργούνται διαμορφωμένα τιμολόγια για κάθε θεραπεία με τον ίδιο τρόπο που θα υπολογίζονταν το κόστος κατασκευής και η τιμή πώλησης ενός οχήματος: μια ομοιογενής ομάδα παροχών (GHS) που αντιστοιχεί (ή όχι) στο τιμολόγιο για μια ομοιογενή ομάδα ασθενών (GHM). Τα νοσοκομεία τίθενται σε ανταγωνισμό μεταξύ τους με αυτό το νέο λογισμικό και εκείνα των οποίων το ισοζύγιο του προϋπολογισμού γίνεται “ελλειμματικό” μπορούν στη συνέχεια να επισημανθούν και να τεθούν υπό εποπτεία. Το δικαίωμα του πληθυσμού στην υγεία θα μετατραπεί σε μια προσφορά υγειονομικής περίθαλψης που θα πρέπει να είναι όλο και πιο κερδοφόρα. Το νοσοκομειακό σχέδιο του 2012, το οποίο συνδυάζει “εκσυγχρονισμό και αποτελεσματικότητα”, δικαιολογεί την αυστηρή επιλογή των προτάσεων που έγιναν δεκτές. Η μέτρηση της αποδοτικότητας με τη χρήση εργαλείων όπως η “απόδοση της επένδυσης”, συμπληρώνεται από μια πιο ποιοτική αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, ιδίως των ιατρικών, θα ενσωματωθεί στη μεθοδολογία επιλογής. Θα υποστηριχθεί η « μετατροπή » των χειρουργικών κέντρων που βρίσκονται σε “υπολειτουργία” και θα συνεχιστούν οι συγχωνεύσεις και οι αναδιαρθρώσεις των τεχνικών πλατφορμών στους τομείς της ιατρικής-χειρουργικής-βρεφοκομίας και των εγκαταστάσεων στον τομέα της περίθαλψης και της αποκατάστασης.
Τέλος, με εντολή του N. Sarkozy (κυβέρνηση Fillon – υπουργός Υγείας R Bachelot) εκδόθηκε ο νόμος για τα Νοσοκομεία Ασθενείς Υγεία Περιφέρεια (HPST), ο οποίος οδήγησε στη δημιουργία των ARS (Περιφερειακοί Οργανισμοί Υγείας), οι οποίες έγιναν γρήγορα ένας αποτελεσματικός και άμεσος αγωγός διανομής των υπουργικών οδηγιών και των δημοσιονομικών περιορισμών στην περιφέρεια. Σε τοπικό επίπεδο, το κείμενο θα ενισχύσει δραστικά την εξουσία λήψης αποφάσεων των διευθυντών των ιδρυμάτων (που διορίζονται με διάταγμα για τα πανεπιστημιακά και τα περιφερειακά νοσοκομεία) έναντι της ιατρικής κοινότητας, η οποία δεν θα έχει παρά μόνο συμβουλευτικό ρόλο τόσο στο επίπεδο της CME όσο και στο επίπεδο του διοικητικού συμβουλίου. Οι πρώην προϊστάμενοι των τμημάτων, που τώρα ονομάζονται “Διευθυντές Εσωτερικής Δομής” (ΔΕΔ), και ακόμη περισσότερο το υπόλοιπο ιατρικό ή παραϊατρικό προσωπικό, υποβιβάζονται στο τέλος της τροφικής αλυσίδας και έχουν ελάχιστη εξουσία λήψης αποφάσεων ή οργάνωσης για το τμήμα τους και καμία σχετικά με τα έργα, τη χρηματοδότηση ή τις προσλήψεις του ιδρύματος.
Από την πρώτη θητεία του Ε. Μακρόν, επιταχύνθηκε η δεύτερη μεγάλη αλλαγή στην επιχείρηση των νοσοκομείων, το κλείσιμο των κλινών , εν μέρει λόγω της “μετατροπής σε ambulatoire” (ο ασθενής να μένει λιγότερο από 12 ώρες στο νοσοκομείο) και εν μέρει λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών που επιβάλλει η εφαρμογή της φόρμουλας του “μαγικού χρήματος”: κλείσιμο κλινών = κατάργηση προσωπικού = μείωση του μισθολογικού κόστους = εξοικονόμηση πόρων. Περίπου 21.000 κλίνες έχουν πλέον περικοπεί από το 2017, κλίνες που μας λείπουν ιδιαίτερα κατά την περίοδο επιδημίας του Covid ή εποχικών επιδημιών (γρίπη, βρογχιολίτιδα κ.λπ.). Και θα χρειαζόταν όλη η άρνηση να δεί την πραγματικότητα ενός προέδρου για να αναρωτηθεί στην ομιλία του του νέου έτους: “Ποιος θα μπορούσε να προβλέψει την κρίση του συστήματος υγείας το 2022 στη Γαλλία;”.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο μισθός και οι συνθήκες εργασίας των υγειονομικών συνεχίζουν να επιδεινώνονται: πάγωμα μισθών, μη καταβολή υπερωριών, μη τήρηση προγραμμάτων, υπερβολική συμβασιοποίηση, κατάργηση θέσεων, αύξηση του φόρτου εργασίας, έλλειψη πόρων, υποβάθμιση της ανθρωπιάς της φροντίδας, παρενόχληση από τους διευθυντές, έλλειψη θεσμικής αναγνώρισης, σταδιακή κατάργηση του καθεστώτος του δημόσιου υπαλλήλου κ.λπ… Και αν η υποβάθμιση της ασφάλειας και της ποιότητας της περίθαλψης ακολουθεί ακριβώς την ίδια τάση, η ηθική και ιατρική-νομική ευθύνη για τις δυσλειτουργίες βαρύνει πάντα τους υγειονομικούς, και ιδίως τους προϊσταμένους των τμημάτων τους. Το 2023, θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να αλλάζουμε την κατάσταση δείχνοντας το παράδειγμα στη δική μας κλίμακα, αυτή του τμήματος, της δυνατότητας μιας κολεκτιβιστικής αναδιοργάνωσης του δημόσιου νοσοκομείου με απώτερο στόχο την αναδιοργάνωση της κοινωνίας μας.
Για να αγωνιστούμε αλληλέγγυα ενάντια σε έναν θεσμό που συνθλίβει τα άτομα.
Για να σταματήσουμε να είμαστε οι ασφαλιστικές δικλείδες ασφαλείας ενός συστήματος που τρελαίνεται.
Για την επαναφορά μιας πραγματικής οριζόντιας συμμετοχικής δημοκρατίας στον τομέα της Υγείας.
Για να ανακτήσουμε την εξουσία λήψης αποφάσεων στον τομέα Υγείας και να προτείνουμε ένα διαφορετικό μέλλον για το νοσοκομείο.
Για να διατηρηθεί η ποιότητα και η ανθρωπιά της περίθαλψης για όλους σε όλη τη χώρα.
Έτσι, στα τέλη Δεκεμβρίου του 2022, στείλαμε συλλογικά αυτή την επιστολή στη διοίκησή μας και στους συναδέλφους μας επικεφαλής των τμημάτων για να ανακοινώσουμε την αλλαγή παραδείγματος.
“Όχι άλλοι επικεφαλής! Όλοι επικεφαλής!!!”
Μια περιπέτεια που θα συνεχιστεί…
Από: Ομάδα Νευροχειρουργικής – Περιφερειακό και Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Besançon
Προς: κ. E. Luigi, Αναπληρωτή διευθυντή του Περιφερειακού και Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Μπεζανσόν
Αντίγραφο σε: Πρόεδρο της CME, Προϊστάμενο του τμήματος, Διευθυντή του τμήματος, Διευθυντή περίθαλψης, Ανώτερο στέλεχος υγείας του τμήματος
Θέμα: Αναδιοργάνωση του νευροχειρουργικού τμήματος στο πλαίσιο της συνολικής δυσλειτουργίας του συστήματος υγείας που επηρεάζει το CHRU της Besançon
κ. Εντεταλμένε Διευθυντή,
Εδώ και αρκετούς μήνες (χρόνια), εμείς, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, έχουμε προειδοποιήσει τους προκατόχους σας, καθώς και εσάς και τις ομάδες σας, το Υπουργείο και το ARS, για τις πολυάριθμες δυσλειτουργίες που υφίστανται οι ασθενείς και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας στα ιδρύματα υγείας μας. Η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται και δεν βλέπουμε καμία διέξοδο. Επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά, αυτό το σύστημα έχει αρρωστήσει από την εφαρμογή ακατάλληλων λογισμικών διαχείρισης και οικονομικής διαχείρισης, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση ούτε με το ανθρώπινο ούτε με τον τομέα της υγείας και τα οποία μας οδήγησαν σε αυτή την καταστροφική κατάσταση όλα αυτά τα χρόνια. Σε αυτή την οργάνωση, οι απόψεις και οι προτάσεις των εργαζομένων στον τομέα της υγείας δεν λαμβάνονται σχεδόν καθόλου υπόψη και τα περιθώρια λήψης αποφάσεων είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Βεβαίως, και εμείς οι γιατροί φέρουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί, επειδή επιτρέψαμε να συμβούν τα πράγματα ή επειδή συνεργαστήκαμε σε αυτά.
Από τότε που ανέλαβα τη θέση μου τον Σεπτέμβριο του 2015, και μαζί με τους συναδέλφους μου, καταφέραμε να ξαναχτίσουμε μια ποιοτική ιατρική και παραϊατρική ομάδα σε μια υψηλού επιπέδου τεχνική πλατφόρμα, χάρη στην υποστήριξη του θεσμικού οργάνου. Αυτό μας επιτρέπει να παρέχουμε τη βέλτιστη φροντίδα για όλες σχεδόν τις νευροχειρουργικές παθολογίες από τις οποίες μπορεί να πάσχουν οι κάτοικοι της Franche-Comté και όχι μόνο. Ωστόσο, προκειμένου να καταγγείλω την καταστροφή της δημόσιας υπηρεσίας υγείας, ανέλαβα την πρωτοβουλία να παραιτηθώ (μαζί με 1200 άλλους RSI σε εθνικό επίπεδο) από τα διοικητικά μου καθήκοντα στις 13 Φεβρουαρίου 2020. Αυτό επικυρώθηκε με επιστολή της τότε διευθύντριας, κυρίας Carroger, στις 18 Φεβρουαρίου 2020. Παρόλο που ορισμένοι άνθρωποι επέστρεψαν έκτοτε στα καθήκοντά τους, δεν έλαβα κανένα αίτημα για εξηγήσεις ή υπενθύμιση από τη διοίκηση, και αυτό που αρχικά φαινόταν να είναι περιφρόνηση έγινε τελικά μια εξαιρετική ευκαιρία για να επισημοποιήσουμε αυτή την αναδιοργάνωση. Πράγματι, δεν επιθυμώ πλέον να φέρω μόνος μου την ευθύνη για το χάος που κάθε μέρα φορτώνετε λίγο περισσότερο στους ώμους μας, εμάς τους επικεφαλής των υπηρεσιών. Από την άλλη πλευρά, μη βρίσκοντας μια εβδομάδα που να μην χρειαστεί να παίξω τον πυροσβέστη ή το μπλε κράνος σε μια κατάσταση που είναι πέρα από όλους μας, δεν έχω πλέον χρόνο να αφιερώσω στα ακαδημαϊκά μου καθήκοντα, τα οποία, ως PU-PH, είναι η βασική μου δουλειά και το πάθος μου μαζί με την κλινική μου δραστηριότητα.
Υπό το πρίσμα των πρόσφατων γεγονότων (αποχωρήσεις ειδικευομένων, χρόνια υποβάθμιση της ποιότητας/ασφάλειας της περίθαλψης και των συνθηκών εργασίας, μείωση του ανθρώπινου δυναμικού, μείωση των νοσηλειών και της δραστηριότητας των μπλοκ σε σχέση με τη λιτότητα & τις ελλείψεις που επιβάλλει το Υπουργείο και οι τοπικοί αναμεταδότες του – διοικήσεις και ARS) και μπροστά στην απομόνωση που νιώθει κανείς, πρέπει να πω ότι, παράλληλα με μια διοίκηση που συχνά περιφρονεί και αποσυνδέεται από την πραγματικότητα (ή βρίσκεται σε διαρκή άρνηση), ανακοινώνω ότι παραιτούμαι οριστικά από τη θέση μου ως “προϊστάμενος τμήματος” στη νευροχειρουργική στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Besançon. Πράγματι, συνέχισα μέχρι τότε να αναλαμβάνω, εις βάρος της προσωπικής μου υγείας και ανάπτυξης, όλα τα οργανωτικά, διοικητικά, ακαδημαϊκά, ιατρικο-νομικά, ψυχοκοινωνικά βάρη…
Ως εκ τούτου, οργανώσαμε μια έκτακτη συνάντηση στις 12 Δεκεμβρίου 2022 με τη συμμετοχή γιατρών και διαχειριστών φροντίδας για να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με την οργάνωση των υπηρεσιών μας σε αυτό το νέο πλαίσιο. Παραδόξως, κανένας υποψήφιος δεν έχει εμφανιστεί για να αναλάβει τη θέση του Διευθυντή Εσωτερικής Δομής (όπως την αποκαλείτε). Συνεπώς, δεν θα υπάρχει πλέον ένας μόνο “προϊστάμενος τμήματος”, κάτι εξαιρετικό από την άποψη της συμμετοχικής δημοκρατίας, αλλά ένας κατάλογος ιατρικών και παραϊατρικών διευθυντών που θα είναι υπεύθυνοι για την οργάνωση, την ηγεσία και την ανάληψη της ευθύνης (κλινικής, ιατρικο-νομικής, διοικητικής) για τους αντίστοιχους τομείς δράσης τους σε σχέση με τους ασθενείς μας, την υπόλοιπη ομάδα περίθαλψης και τη διοίκηση.
Σε αυτό το τελευταίο σημείο, είναι αυτονόητο ότι σε περίπτωση αναφερόμενων δυσλειτουργιών και χωρίς αποδοχή λύσεων από την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης από τη διοίκηση, η τελευταία είναι αυτή που θα αναλάβει την πλήρη ιατρική-νομική ευθύνη για τυχόν επιπλοκές που μπορεί να υποστούν οι ασθενείς ως άμεσο αποτέλεσμα των ίδιων δυσλειτουργιών.
Ως εκ τούτου, επισυνάπτουμε παρακάτω το οργανόγραμμα συλλογικής κατανομής καθηκόντων και αρμοδιοτήτων για το νευροχειρουργικό τμήμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Besançon από την 1η Ιανουαρίου 2023, το οποίο έχει επικυρωθεί από όλα τα μέλη της ιατρικής ομάδας.
Οι μηνιαίες συνεδριάσεις με τη συμμετοχή όλων των φορέων της περίθαλψης θα επιτρέψουν την πιλοτική οργάνωση και τις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν.
Δρ Nassim Bougaci
Διευθυντής της νότιας μονάδας (ζυγοί μήνες) και διευθυντής της δυτικής μονάδας (περιττοί μήνες)
Διευθυντές προσλήψεων (PH, επαγγέλματα φροντίδας)
Παραπομπή για υποφυσιακή και νευροαγγειακή παθολογία
Δρ Aurélie Dauta
Επικεφαλής της Νότιας Μονάδας (μονοί μήνες) και της Δυτικής Μονάδας (ζυγοί μήνες)
Επικεφαλής Γραμματειών & Διαβουλεύσεων
Νευρο-ογκολογία / Χειρουργική εν εγρηγόρσει & Σπαστικότητα
Δρ Noor Hamdan
Επικεφαλής της μονάδας έκτακτης ανάγκης (λειτουργία / εξοπλισμός)
Νευρο-ογκολογία / Χειρουργική εν εγρηγόρσει / Παθολογία ΕΝΥ & επιληψία
Δρ Hassan Katranji
Υπεύθυνος ποιότητας (EPP, διαπίστευση, CREX, Ennov, δικαστικές υποθέσεις, σχέσεις με τους χρήστες)
Referent για σύνθετη σπονδυλική στήλη & πόνο
Δρ Clémence Lemoine
Συνυπεύθυνη για την εποπτεία των φοιτητών (τμήμα και χειρουργείο)
Επικεφαλής του Τμήματος Διαβούλευσης μετά την έκτακτη ανάγκη
Αναφερόμενη RMM / Βιβλιογραφία
Δρ Aurore Ménissier
Υπεύθυνη για τις σχέσεις με τις μονάδες εντατικής θεραπείας
Επικεφαλής του Τμήματος Διαβούλευσης μετά την έκτακτη ανάγκη
Δρ Antoine Petit
Υπεύθυνος για το προγραμματισμένο μπλοκ (λειτουργία/εξοπλισμός)
Υπεύθυνος για τον πίνακα υπηρεσίας των ανώτερων υπαλλήλων
Παραπομπή για κακοήθη οστεόλυση της σπονδυλικής στήλης / Πόνος / Δυσραφία & σύνθετη σπονδυλική στήλη
Καθηγητής Laurent Thines
Διαχειριστής πανεπιστημίου (διδασκαλία & επίβλεψη φοιτητών & ασκούμενων)
Επικεφαλής έρευνας και δημοσιεύσεων
Υπεύθυνος για τις σχέσεις με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και τα Πανεπιστήμια
Νευροαγγειακή παθολογία / Chiari / Βάση του κρανίου / V-νευραλγία & Παιδιατρική
Με εκτίμηση
Besançon 13/12/2022
Δρ Nassim Bougaci – Δρ Aurélie Dauta – Δρ Noor Hamdan – Hassan Katranji – Δρ Clémence Lemoine – Δρ Aurore Ménissier – Δρ Antoine Petit – Pr Laurent Thines
ΠΗΓΗ: mediapart
Απόδοση από τα γαλλικά Ηρώ Σιαφλιάκη
