Η κυριαρχία Ερντογάν, μια ιδεολογική νίκη της σύνθεσης τουρκικού εθνικισμού και σουνιτικού Ισλάμ

Η νίκη του Ερντογάν στις τελευταίες προεδρικές εκλογές στη Τουρκία μπορεί να αναγνωστεί με πολλούς τρόπους. Πολιτικές αναλύσεις αναφέρουν την γενικότερη αδυναμία της αντιπολίτευσης, τη μεγάλη δύναμη του Ερντογάν ο οποίος μετά από 20 χρόνια εξουσίας πλέον ταυτίζεται με το τουρκικό κράτος κοκ. Στο ιδεολογικό επίπεδο ωστόσο μόνο μία ανάγνωση έχει. Μιλάμε πλέον για την απόλυτη κυριαρχία της επίσημης ιδεολογίας της χούντας του Κενάν Εβρέν. Πρόκειται για μία φασιστική ιδεολογία η οποία διδασκόταν υπό τη μορφή του μαθήματος εθνικής ασφάλειας από αξιωματικούς του τουρκικού στρατού, στις τάξεις των δημοσίων σχολείων μέχρι και το 2012. Δηλαδή πολλά χρόνια μετά την ελεγχόμενη μετάβαση στην κοινοβουλευτική «δημοκρατία» το 1984 με τη διακυβέρνηση Οζάλ. Δύο είναι τα βασικά της συστατικά: τουρκικός εθνικισμός και σουνιτικό Ισλάμ.

Πριν το ‘80 στην Τουρκία η επαναστατική αριστερά είχε αποκτήσει μεγάλη επιρροή στην εργατική τάξη και στη νεολαία, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και σε ορισμένες επαρχίες. Ολόκληρες περιοχές θεωρούνταν «απελευθερωμένες ζώνες» υπό τον έλεγχο αριστερών οργανώσεων. Απέναντι σε αυτές τις δυνάμεις του προλεταριάτου των  μεγαλουπόλεων είχαν παραταχθεί δύο παρακρατικοί μηχανισμοί, οι γνωστοί σε όλους Γκρίζοι Λύκοι του Μπαχτσελί και οι λεγόμενοι Ακιντζιλάρ (σώμα ατάκτων της Οθωμανικής στρατιωτικής παράδοσης), η ισλαμιστική νεολαία δηλαδή της οποίας μέλος ήταν ο Ερντογάν.

Η χούντα του Εβρέν, ενώ πέρασε σαν οδοστρωτήρας πάνω από την αριστερά, έριξε στα  μαλακά τις δύο αυτές δυνάμεις (παρόλο που υπήρχαν φυλακίσεις και εκτελέσεις και στις δικές τους τάξεις από την πλευρά της χούντας για προσχηματικούς λόγους). Όπως είχε πει ο ιδρυτής και ηγέτης των Γκρίζων Λύκων  Αλπαρσλάν Τούρκες για τη χούντα: «εμείς είμαστε στην φυλακή αλλά οι ιδέες μας βρίσκονται στην εξουσία». Στα χρόνια που ακολούθησαν οι γκρίζοι λύκοι και οι απόφοιτοι των Ιμάμ Χατίπ (Ιερατικά σχολεία που άνοιξε παντού η χούντα του Εβρέν, η οποία και εισήγαγε την υποχρεωτικότητα του μαθήματος των θρησκευτικών που αφορούσε μόνο το δόγμα του σουνιτικού ισλάμ, ενώ έκανε συχνές αναφορές στο κοράνι) θα κυριαρχούσαν  σταδιακά στην πολιτική ζωή της χώρας καταλαμβάνοντας θέσεις εξουσίας συνεχώς και αντικαθιστώντας τον κοσμικό κεμαλικό εθνικισμό με τη νέα ιδεολογία της τουρκο – ισλαμιστικής σύνθεσης.

Η τουρκο-ισλαμική σύνθεση αποτελείται από τη μία από την ιδεολογία των γκρίζων λύκων που βασίζεται στην ανωτερότητα της τουρκικής φυλής  και από την άλλη στην ιδεολογία του σουνιτικού επεκτατικού ισλάμ του νέο-οθωμανισμού. Εκτός από την ενσάρκωσή της στον κυβερνητικό συνασπισμό του Ερντογάν – Μπαχτσελί, παρατηρείται εξίσου και στις τάξεις της τουρκικής αντιπολίτευσης υπό τον Κιλιτσντάρογλου (όπως με τη συμμετοχή της «λύκαινας» Ακσενέρ, ή του ισλαμιστή Καραμολάογλου ο οποίος ήταν δήμαρχος της Σεβάστειας όταν ισλαμοφασιστικός όχλος έκαψε δεκάδες Αλεβίτες και αριστερούς ποιητές). Έτσι, μάλλον πρόκειται για μία ιδεολογική νίκη τεράστιων διαστάσεων για την επίσημη ιδεολογία του τουρκικού κράτους.

Στις 12/9/1980 όταν ο  τότε σταθμάρχης της CIA Paul Henze είχε αναγγείλει το πραξικόπημα του Εβρέν στον πρόεδρο του ΗΠΑ Jimmy Carter λέγοντας «Our boys did it», εννοώντας την επιτυχή έκβαση της επιβολής της χούντας, είχε φανταστεί άραγε ότι η επιτυχία τους θα ήταν τόσο μεγάλη;

Μπ. Μπαλ


Ο Ερντογάν νικητής των προεδρικών εκλογών – κυρίαρχος στην Τουρκία

ΤΟΥΡΚΙΑ: Εκλογικό θρίλερ, με πόλωση, β’ γύρο προεδρικών εκλογών και… όρθιο τον Ερντογάν

Μοιραστείτε το άρθρο