Αμερικανική ταινία 2011 σκηνοθεσία Τόνι Κέι
Ο Χένρι Μπαρθς, αναπληρωτής καθηγητής σε ένα σχολείο της Νέας Υόρκης, προσπαθεί να εμπνεύσει τους απαθείς μαθητές του, ενώ παράλληλα έχει να αντιμετωπίσει και τους προσωπικούς του δαίμονες. Μαθήματα πάνω στη μοναξιά, την αποστασιοποίηση των ανθρώπων, πάνω στους στόχους και τα διλήμματα της ζωής.
Το σενάριο του φιλμ βασίζεται σε ποικίλες έρευνες του σεναριογράφου και εκπαιδευτικού Carl Lund. Ο Τόνι Κέι μέσα από την αφήγησή του στήνει το πορτρέτο ενός καθηγητή, μιας σχολικής κοινότητας, μιας κοινωνίας.
Ο Χένρι Μπαρθες (Άντριεν Μπρόντι) είναι ένας αναπληρωτής καθηγητής αγγλικής φιλολογίας. Αντικαθιστά συναδέλφους σε σχολεία της Ζώνης Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας. Παρόλο που το περιβάλλον της τάξης του δεν είναι και το καλύτερο, με αρκετούς μαθητές αυθάδεις στη συμπεριφορά τους, ο Χένρι υιοθετεί μια παιδαγωγική μέθοδο αποτελεσματική για τους ατίθασους εφήβους. Αντιμετωπίζει το χλευασμό και τις επιθέσεις με μια απάθεια που καθηλώνει.
Μετά από τα Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας, δε θα περίμενε κανείς από τον Τony Kaye τίποτα λιγότερο από ένα αιχμηρό σχολιασμό, αυτή τη φορά πάνω στο ρατσισμό απέναντι στο δάσκαλο, από το κοινωνικό σύστημα. Η αναπαράσταση του επαγγέλματος του δασκάλου φέρνει στο μυαλό κόπωση, απογοητευμένο ιδεαλισμό αλλά και τη μαχητικότητα που χρειάζεται κάποιος να έχει όταν ασχολείται με το συγκεκριμένο επάγγελμα. Ιδιαίτερα αποκαλυπτική η σκηνή όπου με γλαφυρό τρόπο μας δείχνει, που οδηγεί η αξιολόγηση σχολικής μονάδας.
Ίσως ο μόνος τρόπος για να είναι ένας δάσκαλος “αποτελεσματικός” και να αξιολογήσει στεγνά τους μαθητές, όπως το ζητά ένα Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, είναι η πλήρης συναισθηματική αποστασιοποίηση, τόσο από το γνωστικό αντικείμενό του όσο και από τα ίδια τα παιδιά. Σε κάθε άλλη περίπτωση, που ο δάσκαλος επιθυμεί να συγκινήσει το μαθητή, η σύγκρουση με το σύστημα είναι αναπόφευκτη, και οδηγεί σε αδιέξοδα, ή σε δημιουργία, ανάλογα κατά πόσο υπάρχει πιθανότητα για επανάσταση. Η κινηματογράφηση ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, απλή και “βρώμικη”, σχεδόν τηλεοπτικά ντοκυμαντερίστικη, προσομοιάζει στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού, ως προς την κοινωνική υποτίμησή του
Τα «Μαθήματα Ζωής» είναι μια δυνατή ταινία πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη, πάνω στον εαυτό μας και τους άλλους, τη μοναξιά, το χάος της ζωής, την απελπισία και την ελπίδα.
