Θα είναι ένας κρύος χειμώνας στην Ευρώπη. Τα κύματα καύσωνα και οι πυρκαγιές που μαίνονται σήμερα σε μεγάλο μέρος της ηπείρου είναι ιδιαίτερα έντονα. Η οικοκτονία και η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα και πολλ@ κάτοικ@ της γηραιάς ηπείρου το γνωρίζουν γιατί το ζουν. Τα φυσικά φαινόμενα μετατρέπονται σε κοινωνικές καταστροφές. Οι πυρκαγιές, οι οποίες θα αρχίσουν να μετατρέπονται σε κάτι το σύνηθες τα επόμενα 30 χρόνια, καταστρέφουν μεγάλες δασικές εκτάσεις˙ ωστόσο, τα τελευταία 5 με 6 χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί καθώς οι φωτιές επεκτείνονται και σε τμήματα των πόλεων που αναπτύσσονται συνεχώς.
Τις τελευταίες εβδομάδες, στη Málaga, στην Andalucía οι φλόγες κατέκαψαν 2 χιλιάδες εκτάρια στην οροσειρά Mijas ενώ στη Γαλικία κατέστρεψαν σχεδόν 4.500 εκτάρια. Στη Γαλλία, στην περιοχή του Bordeaux η φωτιά κατέκαψε σχεδόν 11 χιλιάδες εκτάρια ενώ στην Πορτογαλία γίνεται λόγος για 12 με 15 χιλιάδες εκτάρια καμένης γης. Στην Αγγλία, την Ολλανδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν τεθεί σε κόκκινο συναγερμό και έχουν ενεργοποιήσει τις κλήσεις κινδύνου απέναντι στα κύματα καύσωνα που υπερβαίνουν τους 40 βαθμούς Κελσίου.
Στην Ελλάδα η κατάσταση δεν διαφέρει ιδιαίτερα. Οι πυρκαγιές στο νησί της Κρήτης και στην περιοχή της Παλλήνης ανάγκασαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους μπροστά στην απειλή της φωτιάς. Μέλη διαφόρων συλλογικοτήτων στη χώρα μιλούν όλο και περισσότερο για εμπρησμούς που προκαλούνται είτε από ατυχήματα είτε από το οργανωμένο έγκλημα, είτε από κατασκευαστικές ή ενεργειακές εταιρίες. Υπάρχει ένα δεδομένο που προκαλεί αυτόν τον προβληματισμό: στο πρόσφατο παρελθόν, εκεί όπου κάηκαν δάση, δημιουργήθηκαν σχεδόν αμέσως αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, έγιναν τουριστικά έργα και αναπτύχθηκαν οι κτηματαγορές. Η διαίσθηση δεν είναι αβάσιμη. Έχει ήδη αποδειχθεί από έρευνες σε άλλες χώρες η ευθύνη αυτών των φορέων σε διάφορες καταστροφές με στόχο την ενίσχυση των αγορών του κλάδου των ακινήτων, των ασφαλειών και της βιομηχανίας ασφάλισης κινδύνων. Η καταστροφή περιοχών και στη συνέχεια η ανοικοδόμησή τους ή η αξιοποίησή τους για νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες είναι μια πολύ σύγχρονη λογική της αγοράς.
Θα είναι ένας κρύος χειμώνας στην Ευρώπη και θα είναι ένας χειμώνας πολέμου. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η διαχείριση και παράταση της σύγκρουσης από το ΝΑΤΟ έχουν προκαλέσει την ανάκαμψη διαφόρων αγορών. Ο πόλεμος συνεχίζεται για περισσότερες από 150 ημέρες και οι επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές. Οι εξοπλιστικές εταιρίες είναι οι πλέον ωφελημένες. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ο Braulio Carbajal σε αυτές τις σελίδες, μια βδομάδα μετά την έναρξη της εισβολής, η αξία των εξοπλιστικών βιομηχανιών που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο – η πλειονότητα των οποίων είναι από τις ΗΠΑ – ανήλθε στα 81,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η εισβολή έδειξε γρήγορα το αληθινό της πρόσωπο: ένας πόλεμος γεωπολιτικού χαρακτήρα που αλλάζει τις σχέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, αν και η ένταση των επιπτώσεών του δεν βιώνεται εξίσου ή με τον ίδιο τρόπο στις διάφορες περιοχές του πλανήτη. Πλέον, ο πόλεμος έχει αρχίσει να επηρεάζει το κόστος της ενέργειας και των τροφίμων. Οι τιμές του φυσικού αερίου, της βενζίνης και της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί σημαντικά. Πολλές χώρες εξαρτώνται από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο της Ρωσίας και αυτό είναι κάτι το οποίο χρησιμοποιούν και τα δύο στρατόπεδα για να ασκήσουν πιέσεις.
Το νόμισμα της περιοχής, το ευρώ, χάνει ραγδαία την αξία του και έχει φτάσει στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών. Τα τρόφιμα και άλλα βασικά αγαθά ακριβαίνουν επίσης. Η εμπόλεμη περιοχή αποτελεί πηγή εφοδιασμού άλλων χωρών με τρόφιμα, κυρίως δημητριακά.
Αρχίζουν να εμφανίζονται και οι αντιδράσεις. Στην περιοχή, οι αντιπολεμικές και αντινατοϊκές κινητοποιήσεις, κυρίως από οργανωμένες ομάδες, ήταν λίγες και μικρές σε σχέση με τις διαστάσεις της σύγκρουσης. Ωστόσο, οι κοινωνίες των γειτονικών χωρών αρχίζουν να βιώνουν τις συνέπειες του πολέμου και η δυσαρέσκεια αυξάνεται. Στο Αμβούργο, οι κινητοποιήσεις κατά του πληθωρισμού, της υποτίμησης και της αύξησης των τιμών των προϊόντων καταστέλλονται από την αστυνομία, ενώ στη Γαλλία η κυβέρνηση υιοθετεί μέτρα όπως το κουπόνι διατροφής για να μετριάσει τις επιπτώσεις της κρίσης, ένα μέτρο ανεπαρκές που δεν συγκρατεί την δυσαρέσκεια.
Για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, πολιτικοί της δεξιάς και της αριστεράς προτείνουν μέτρα όπως η εθνικοποίηση της βιομηχανίας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή η ενεργειακή μετάβαση: ανεμογεννήτριες, υδροηλεκτρικά, φωτοβολταϊκά, ακόμα και η κίνηση της θάλασσας θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ενέργειας. η άλλη Ευρώπη, η Ευρώπη των από κάτω που αντιστέκεται, γνωρίζει ότι αυτή η ενέργεια, είτε με την συμβατική της μορφή είτε με την πράσινη, δεν είναι για τους λαούς, προορίζεται να στηρίξει τις επιχειρήσεις που την χρειάζονται. Είναι η ενέργεια που το σύστημα απαιτεί για να κρατηθεί ζωντανό.
Στην Ευρώπη ο χειμώνας θα είναι κρύος, με πόλεμο και με τις ανισότητες και τη φτώχεια οξυμένες. Οι επιπτώσεις του πολέμου εντείνουν τη δυσαρέσκεια. Μακάρι να ακολουθήσει η οργανωμένη εξέγερση.
Raúl Romero, κοινωνιολόγος
@RaulRomero_mx
