Του Raúl Romero*
Φανταστείτε ένα χάρτη του Μεξικού. Στα βόρεια βρίσκεται ο Εφοδιαστικός και Βιομηχανικός Διάδρομος της Συνθήκης Μεξικού-ΗΠΑ-Καναδά. Αν και η δημόσια πληροφόρηση σχετικά με αυτό εξακολουθεί να είναι ισχνή και ασαφής, ο όμιλος Caxxor Group έχει ήδη αναφέρει ότι σκοπεύει να κατασκευάσει και να εκσυγχρονίσει λιμάνια, βιομηχανικά πάρκα και ένα σιδηροδρομικό δίκτυο στο πλαίσιο αυτού του διαδρόμου.
Το λιμάνι του Mazatlán, στην Sinaloa, θα μετατρεπόταν σε κόμβο που θα συνέδεε τα παράλια της Ασίας με τις μεξικανικές ακτές. Οι πληροφορίες συμπληρώνονται από τα σχέδια που ανακοίνωσαν οι συγχωνευμένες εταιρίες Canadian Pacific Railway και Kansas City Southern, τα οποία προβλέπουν την σιδηροδρομική σύνδεση του Καναδά, των ΗΠΑ με τις μεξικανικές πόλεις Matamoros, Monterrey, Πόλης του Μεξικού και Veracruz, μεταξύ άλλων, μήκους 32 χιλιομέτρων.
Στον ίδιο χάρτη, τοποθετείστε το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Morelos το οποίο περιλαμβάνει έναν αγωγό φυσικού αερίου, ένα υδραγωγείο και δύο θερμοηλεκτρικούς σταθμούς ακριβώς πάνω στον ηφαιστειακό άξονα των πολιτειών Puebla, Morelos και Tlaxcala. Και στο κέντρο της χώρας, στην πολιτεία του Μεξικού, βάλτε το Διεθνές Αεροδρόμιο Felipe Ángeles.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, στρέψτε τώρα το βλέμμα σας προς τα νότια – νοτιοανατολικά της χώρας. Στις πολιτείες Oaxaca και Veracruz τοποθετείστε ένα τρένο, έναν αυτοκινητόδρομο και δύο λιμάνια ως μέρος του Διαωκεάνειου Διαδρόμου, με τον οποίο επιδιώκεται η χερσαία σύνδεση του Ειρηνικού με τον Ατλαντικό ωκεανό. Σε κοντινή απόσταση, ακριβώς δίπλα στη Veracruz, βρίσκεται, επίσης, το νέο διυλιστήριο του Dos Bocas στην πολιτεία Tabasco. Μην ξεχάσετε να σχεδιάσετε το Τρένο Μάγια, με τους αυτοκινητόδρομους και το αεροδρόμιό του στις πολιτείες Chiapas, Campeche, Yucatán, Quintana Roo και Tabasco.
Φανταστείτε, γύρω από όλα αυτά τα προγράμματα και τα μεγάλα έργα, τις επιπτώσεις της δόμησης ή του εκσυγχρονισμού, καθώς και της λειτουργίας ξενοδοχείων, μπαρ, εστιατορίων, αιολικών πάρκων, ορυχείων, χοιροτροφείων, εργοστασίων ζυθοποιίας, maquilasi, βιομηχανικών διαδρόμων, αυτοκινητοβιομηχανιών, εταιριών παραγωγής ενέργειας κι πολλών άλλων.
Στον ίδιο αυτό χάρτη βρείτε τώρα, τις ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος, με παρουσία σε εθνικό επίπεδο, όπως το καρτέλ της Sinaloa και το καρτέλ «Νέα Γενιά» του Jalisco, ή σε πολιτειακό ή περιφερειακό επίπεδο, όπως οι διασπάσεις των «Zetas», του «Κόλπου», των «Caballeros Templarios», της «Familia Michoacana», ή τις ομάδες Santa Rosa de Lima, Unión Tepito, Los Rojos, Los Ardillos…
Στην ίδια ακριβώς γεωγραφία, εντοπίστε τους περισσότερους από 4.806 παράνομους ομαδικούς τάφους που ανέφερε η Karla Quintana από την Εθνική Επιτροπή αναζήτησης προσώπων, τον Οκτώβριο του 2021, οι οποίοι βρίσκονται σε ολόκληρη σχεδόν τη χώρα, με εξαίρεση το Querétaro και την Πόλη του Μεξικού (https://bit.ly/3KI9U4S). Συνυπολογίστε επίσης τα στοιχεία του Εθνικού Μητρώου Εξαφανισμένων και Αγνοουμένων: 97.306 άνθρωποι σε όλο το Μεξικό. Σημειώστε ιδιαίτερα τις πολιτείες Jalisco, Tamaulipas και Πολιτεία του Μεξικού, όπου καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός των περιστατικών. Στον ίδιο χάρτη βάλτε και τις πάνω από 43 γυναίκες και άντρες δημοσιογράφους που δολοφονήθηκαν από το Δεκέμβριο του 2018 έως τον Ιούλιο του 2021 και αναγνωρίστηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών (https://bit.ly/3o7JXSD). Προσθέστε τους έξι δημοσιογράφους που έχουν δολοφονηθεί από τότε, συμπεριλαμβανομένων των Margarito Martínez και Lourdes Maldonado.
Σε αυτή τη χαρτογράφηση του πολέμου, εντοπίστε και τους πάνω από 68 υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν σκοτωθεί από το Δεκέμβριο του 2018, οι περισσότεροι από τους οποίους υπερασπίζονταν το έδαφος και συμπεριλάβετε τις γυναικοκτονίες και τρανς-γυναικοκτονίες.
Αν θέλετε να εμβαθύνετε περισσότερο, εντοπίστε επίσης μια πόλη-φυλακή για μετανάστες στην Tapachula, ή τις περιοχές όπου υπάρχει παρουσία παραστρατιωτικών και ναρκω-παραστρατιωτικών ομάδων οι οποίες επιτίθενται σε κοινότητες κάθε βδομάδα, όπως στο Nuevo San Gregorio, στη Ζαπατιστική Chiapas ή στη Montaña Baja του Guerrero. Επίσης μπορείτε να σημειώσετε τις πολιτείες με πολιτικούς που καταγγέλλονται ότι ενεργούν συντονισμένα με εξορυκτικές επιχειρήσεις ή το οργανωμένο έγκλημα. Ή εκείνες όπου η γη και οι φυσικοί πόροι υφαρπάζονται, τα αποθέματα γλυκού νερού μολύνονται ή δάση αποψιλώνονται.
Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός που στο Μεξικό βρήκε την πιο αντιπροσωπευτική του έκφραση στα μεγάλα έργα υποδομής, τα ενεργειακά και εξορυκτικά μεγαπρογράμματα, καθώς και στις εγκληματικές οικονομίες, δεν αποτελεί απλά κληρονομιά του παρελθόντος, εξακολουθεί να έχει ισχύ και να επεκτείνεται.
Αν σας κατέλαβε, όπως σε μένα, ένα αίσθημα απελπισίας μετά από τη σχεδίαση αυτού του χάρτη, έχετε απόλυτο δίκιο, τα πράγματα δεν πάνε καλά και δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Μη ξεχνάτε, ωστόσο, ότι σε αυτές τις ίδιες γεωγραφίες μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν χάρτη της αντίστασης και της ελπίδας. Αυτό θα είναι το θέμα του δεύτερου μέρους.
* Κοινωνιολόγος
Twitter: @RaulRomero_mx
https://www.jornada.com.mx/2022/02/06/opinion/013a2pol
———-
i Maquilas ή maquiladoras ονομάζονται τα εργοστάσια συναρμολόγησης και μεταποίησης. Είναι θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών που αντλούν μεγάλα κέρδη από τους πολύ χαμηλούς μισθούς και την υπερεκμετάλλευση των εργατών καθώς και την απαλλαγή τους από τελωνιακούς δασμούς. Τα προϊόντα που παράγουν εξάγονται σε πολύ χαμηλές τιμές στις ΗΠΑ.
